Bevoegd en bekwaam in de zorg: wat betekent dat?

In de zorg hoor je vaak de termen “bevoegd” en “bekwaam”. Ze lijken op elkaar, maar betekenen niet hetzelfde. Beide zijn belangrijk om veilig en professioneel te werken met cliënten of patiënten. Maar wanneer ben je bevoegd en bekwaam in de zorg? En wat betekent het voor jou als zorgprofessional?

Wat betekent “bevoegd”?

Bevoegd betekent dat je volgens de wet bepaalde handelingen mág uitvoeren. Dat is vaak vastgelegd in diploma’s, certificaten of wettelijke regels (zoals de Wet BIG).

Voorbeelden:

• Een verpleegkundige is bevoegd om injecties te geven.
• Een verzorgende IG is bevoegd om medicijnen toe te dienen als dat in het zorgplan staat.

Kort gezegd: bevoegd = je mag het doen.

Wat betekent “bekwaam”?

Bekwaam zijn betekent dat je weet wat je doet en de handeling veilig kunt uitvoeren. Het gaat dus om vaardigheid, kennis en ervaring.

Je kunt bevoegd zijn, maar niet (meer) bekwaam als je iets lang niet hebt gedaan of niet goed meer weet hoe het moet.

Voorbeeld:

• Je hebt tijdens je opleiding geleerd om te injecteren, maar als je het al twee jaar niet hebt gedaan, ben je misschien niet meer bekwaam.

Kort gezegd: bekwaam = je kunt het goed doen.

Waarom zijn bevoegd en bekwaam belangrijk?

In de zorg draait alles om de veiligheid van cliënten. Daarom geldt:

• Je mag een handeling alleen uitvoeren als je zowel bevoegd als bekwaam bent.

Ben je niet zeker van je bekwaamheid? Dan moet je dit altijd bespreken met je leidinggevende of werkbegeleider. Samen kun je dan kijken naar een herinstructie, scholing of begeleiding.

Verantwoordelijkheid

Iedereen heeft zijn eigen verantwoordelijkheid:

• De zorgverlener is zelf verantwoordelijk om aan te geven of hij of zij bekwaam is.
• De werkgever of opdrachtgever is verantwoordelijk om te controleren of iemand bevoegd en bekwaam is voordat diegene een bepaalde handeling uitvoert.
• De cliënt of patiënt moet erop kunnen vertrouwen dat de zorg veilig en juist wordt uitgevoerd.

Bij JustInFlex controleren wij daarom altijd of onze zorgmedewerkers de juiste diploma’s, certificaten en recente ervaring hebben voordat zij worden ingezet.

Voorbeelden van risicovolle of voorbehouden handelingen

Sommige handelingen mogen alleen worden uitgevoerd als iemand daarvoor bevoegd en bekwaam is. Denk aan:

• Injecteren
• Katheteriseren
• Sondes inbrengen
• Medicijnen toedienen
• Wondverzorging bij complexe wonden

Bij deze handelingen moet duidelijk zijn:

1. Wie de handeling uitvoert
2. Of die persoon bevoegd en bekwaam is
3. Wie de eindverantwoordelijkheid draagt

Hoe blijf je bekwaam in de zorg?

Om bekwaam te blijven, is regelmatige herhaling en bijscholing belangrijk. Dat kan door:

• Herinstructies of praktijktrainingen te volgen
• Bij- of nascholing te doen
• Feedback te vragen aan collega’s of begeleiders
• Je handelingen regelmatig te oefenen

JustInFlex ondersteunt zorgprofessionals hierin door samen met opdrachtgevers te zorgen dat medewerkers toegang hebben tot herinstructies en scholingsmogelijkheden.

Samenvatting: wat betekent bevoegd en bekwaam in de zorg?

Kort gezegd:
In de zorg geldt: je mag iets alleen doen als je het ook écht goed kunt doen.

Bij JustInFlex zorgen we er samen met onze opdrachtgevers voor dat alle zorgprofessionals bevoegd én bekwaam aan het werk gaan, altijd met het oog op kwaliteit en veiligheid van zorg.

Wil je werken via JustInFlex? Bekijk onze actuele vacatures.